“Neushoorn-stroper gedood door olifant en opgegeten door leeuwen”, kopt de NOS. Ik zie het langskomen tijdens scrollen over mijn tijdlijn. ‘HA, lekker voor hem’ is het eerste wat mijn hoofd roept. Boontje komt om zijn loontje. Nog 14.000 mensen denken er zo over en liken het bericht. Reacties als ‘Eindelijk goed nieuws’, ‘DIK VERDIEND!’ en ‘Geen medelijden mee’ worden vol overtuiging onder het bericht gegooid. Zo te zien heb ik veel medestanders.
Een half minuutje later ga ik opnieuw nadenken. Wat als die stroper geen enkele andere mogelijkheid heeft om zijn gezin te voeden. Wat als hij slechts een arme schakel is en het vuile werk voor anderen op moet knappen. Wat als ik daar geboren zou zijn en op geen enkele andere mogelijkheid rond kon komen? Had ik dan gezegd: “Ach, 14.000 mensen in Nederland willen dit niet, dus ik doe het niet.” Nee, dan was ik – hoe pijnlijk ook om toe te geven – ook stroper geweest…
Stropers en ontbossing
De laatste jaren is het stropen van olifanten en de ivoorhandel enorm toegenomen. Voor het maken van sieraden, beeldjes en eetstokjes. Per jaar worden, met name in Afrika, weer tienduizenden olifanten gedood voor hun kostbare ivoor. Wie in Azië hoge koorts heeft, flink duizelig is of een bloedneus heeft, krijgt misschien een medicijn van gemalen hoorn van een neushoorn. De laatste tijd is de hoorn in Vietnam bij rijke mensen erg populair als medicijn tegen kanker.
In de Amazone worden de bossen gekapt om plaats te maken voor de aanleg van soja- en palmolieplantages. De productie van soja en palmolie is vooral bedoeld voor de export en de vraag groeit wereldwijd nog steeds. Soja wordt grotendeels verwerkt tot veevoer. Palmolie vind je in de meest uiteenlopende producten: van margarine tot cosmetica. Nederland is met 8,3 miljoen ton soja en 2 miljoen ton palmolie de grootste importeur van Europa.
Aanbod
Waar vraag is, komt vanzelf aanbod. Dan kan ik wel lekker veilig vanuit Nederland schreeuwen dat alle stropers, vervuilers en ontbossers moordenaars zijn en nu moeten stoppen. Maar ondertussen eet ik wel bakken koeienyoghurt (belangrijkste veevoer: soja) en boterhammen met pindakaas (ingrediënt: palmolie). Ik doe mee aan dezelfde ratrace. Heb alleen zelf geen bloed aan mijn handen, maar laat het vuile werk door andere mensen opknappen. Waar ik dan vervolgens boos op word…
Deze bewustwording dat iedereen schuld draagt aan die dode neushoorn (of stroper), komt nu pas binnen. Als ik het systeem wil aanpakken, moet ik weten waar het systeem vandaan komt. Ik kan wel roepen dat India een gigantisch goor land is (wat ik altijd doe), maar als ik daar zelf – met zo’n 500 miljoen andere Indiërs – onder de armoedegrens zou leven. Zou ik niet omkijken naar een plastic zakje meer of minder op straat of in de zee. Zelf overleven zou dan het belangrijkste zijn geweest. Logisch genoeg.
Bewustwording
Bewustwording en daarna het systeem aanpakken. Door bijvoorbeeld geld te geven aan instanties zoals WNF die stropers een alternatief bestaan bieden (opleiding tot ranger). Geen liters (koeien)yoghurt of pindakaas eten. Bedrijven vragen of ze hun producten écht duurzamer maken (waar vraag is, komt aanbod). En misschien zijn er nog wel veel betere opties waar ik nu nog geen weet van heb. Zodat we in de toekomst niet meer hypocriet hoeven te klappen voor een dode stroper, omdat er simpelweg geen enkele meer nodig is. Ik weet dat het optimistisch klinkt, maar nietsdoen gaat helemaal niets veranderen. De wereld is niet van jou, niet van mij, niet van de mensen, maar van alles wat erop leeft.
Mens, boom of dier. Niemand heeft de dood ‘DIK VERDIEND’.
PS: Ik kijk nu Our Planet op Netflix. Geeft inkijkje in hoe mooi de wereld is en hoe kwetsbaar tegelijkertijd.
Lees nu: Klimaatverandering is geen religie, maar een ziekte…
