Ik verander de wereld

Dit verhaal gaat over Jantien Dijkstra uit 1891, Amsterdam. Ze moest helpen in de smederij. Bij haar echtgenoot en vader. Twee verschillende mannen dus, geen man die zowel vader als echtgenoot is, dat zou namelijk een beetje viezig zijn. Enfin. Jantien had geen zin in smidswerk. Ze wilde liever gerechten bereiden en serveren aan familie. Na lang gekonkel mocht ze haar droom najagen. Niet veel later opende ze een restaurant…

Niemand kent Jantien Dijkstra. Ik ook niet. Samen met miljarden andere mensenlevens is ze teruggekeerd tot stof. Haar naam en daden zijn vergeten. Haar graf heeft plaatsgemaakt voor een andere, nietszeggende naam, waar inmiddels ook niemand meer aan denkt. Zoals mijn oma, of Jip, die nu nog leven doordat wij hun namen noemen. Hun gezichten, woorden en daden voor de geest kunnen halen en doorgeven. Maar ook zij zullen zich ooit voegen bij dee ontelbare lijst van onbekende overledenen.

Dat vind ik naar. Het idee dat je een luttele fractie van het aardse bestaan op de wereld rondloopt. Om vervolgens weer te vervagen. Zonder het gevoel te hebben dat je ook maar iets hebt bijgedragen aan het draaien van diezelfde wereld. Zolang je niets hebt uitgevonden (Newton), uitgemoord (Hitler), overheerst (Julius Caesar), gezongen (Jackson) of gefilosofeerd (Socrates). Wat voor de meesten van ons geldt. Zullen we binnen aanzienlijke tijd vergeten zijn…

Toch heb ik de neiging om mijzelf als middelpunt te zien. Zowel positief als negatief. Wanneer ik lijkbleek met een prijswinnende puist in de trein zit, heb ik het gevoel dat iedereen ernaar kijkt. En op de dagen dat ik zongebruind met mijn nieuwe zonnebril over de stoeptegels paradeer, voel ik eveneens alle blikken op mij gericht. Maar dan positief. Ik wil belangrijk zijn. Waardevol. Wat bijdragen. Vind mijzelf (in vergelijk met anderen) de ene keer meer- en de andere keer minder-, maar nooit gelijkwaardig. Ik wil namelijk niet dat mijn bestaan voor niets is. Ik wil iets voorstellen. De wereld veranderen.

Vaak ga ik een uurtje midden op Utrecht Centraal staan. Om rond te kijken. En alleen maar mensen te zien die ik niet ken. Die allemaal nog meer onbekende mensen kennen. Op plekken waar ik nooit geweest ben. Et cetera, et cetera. We zijn allemaal even (on)belangrijk. Derks met zijn tekstjes, Dijkstra met haar restaurant, politici met hun standpunten, mensen met hun mening over die standpunten, jij met je unieke talenten. Uiteindelijk stellen we niets voor. Waaiend stof.

Het gevoel dat we wel iets voorstellen is een overlevingsinstinct. Als we tot in het diepst van onze vezels gaan beseffen dat iedereen mis- en vervangbaar is, verdwijnt namelijk alle levenslust uit de toch al tere mensenziel. Zouden we direct een einde aan dit bestaan maken. Wat logisch is. Want waarom een leven leven dat niets voorstelt?

Laten we teruggaan naar Jantien Dijkstra. Zij en haar man kregen kinderen. Die kinderen namen het restaurant over. Maakten er een nog groter succes van. Besloten om ook een vestiging in Nijmegen te openen. En mocht die vestiging nou precies de plek zijn waar – 100 jaar na de beslissing van Jantien – mijn ouders elkaar ontmoeten. En verliefd worden. Een paar jaar later een zoon krijgen. De zoon die nu dit verhaaltje typt.

Met dat laatste mag je blij zijn of verschrikkelijk ontevreden, feit blijft wel dat Jantien Dijkstra deels heeft bijgedragen aan het bestaan van mijn bestaan. Een vlinderslag in Afrika veroorzaakt een storm in Zuid-Amerika. Haar beslissing heeft het eerste stof doen opwaaien. Is een belangrijk onderdeel geweest van de geschiedenis. Jantien heeft een storm veroorzaakt. Een storm dat onder andere leidde tot mijn geboorte.

Eigenlijk zijn we allemaal Jantien Dijkstra. Allemaal onbekende vlinders. Het gaat er niet om wie er achter de vleugels zit of wat die vleugels al bereikt hebben, maar waar ze heen gaan. Niet om het pad dat ze hebben afgelegd, maar om wat ze gang in zetten. Het leven verlaat ons, maar wij verlaten het leven niet.

Ik verander de wereld.