Alles wat menselijk is, is relatief. Neem de tijd: door ons bedacht. Ja, aan de hand van een dubbel draaiende aarde, zowel om de zon (getiteld: jaar) als eigen as (benoemd als dag). Maar wel door ons bedacht. Klopt ook niet helemaal. We stellen het om de zoveel jaar bij met een schrikkeldag of schrikkelseconde. Tijd is niet correct, omdat het simpelweg door mensenhoofden is bedacht.
De betrekkelijkheid van tijd toont zich in ons dagelijkse bestaan: een leuke/drukke dag vliegt – gevoelsmatig – sneller voorbij dan een kleurloze. Een leuk (en druk) 88-jarig leven is dus van kortere duur dan eenzelfde 88 jaar die het stempel ‘kleurloos’ draagt. Volgens het verstand is dat dwaasheid, maar ons gevoel kan deze diepzinnige tijdtheorie beamen.
Tijd verschilt ook per land, per cultuur. Ik liep drie maanden stage in Suriname. Daar is tijd een veel soepeler begrip dan in ons strakgetrokken keurslijf. Ginds om elf uur afspreken, betekent: ‘Je mag best rond twaalven komen’. Heeft niemand bezwaar tegen. Zo heb ik ooit een uur gewacht bij een zwembad dat om 13:00 open zou gaan. De badmeester sliep nog. Zonder klagen wacht men. 1,3 en 0 zijn namelijk niet meer dan schamele cijfers. De klok is in Suriname slechts een richtlijn, geen wet.
Ook het verleden is een zelfgecreëerde illusie. Door het verloop van gebeurtenissen ben ik geworden tot wie ik nu (voor de ander) ben. Ik ben het verleden, het product daarvan. Als een vriend al zijn kennis over mij verwijdert, zou ik niets meer voor hem zijn, zelfs geen hufter. Ik besta bij de ander, doordat hij of zij mij in de loop van de tijd leert kennen: het verleden is het heden.
Net als de toekomst, die dartelt namelijk alleen in onze fantasie. Op dit denkbeeldige tijdvak, dat we overigens nooit zullen beleven, pinnen we onze verwachtingen vast. De toekomst is het archief van onze dromen. Zonder dat die dromen/verwachtingen ooit uit zullen komen, omdat ze constant herzien worden. Uitsluitend het ‘nu’ toont wie of wat we zijn. De toekomst is slechts een hersenschim van een beter heden.
Om meer structuur in de beperktheid van ons mensendom te creëren, bestaat er tijd. Zonder tijd raken we zoek in onze agenda’s. Zonder tijd geen verleden of toekomst. Zonder tijd alleen maar nu. Ga maar na: probeer, zonder tijd, een afspraak met iemand te maken. Het geordende systeem van secondes, uren, dagen en jaren valt weg, waardoor je de ander enkel thans kan ontmoeten.
Zonder tijd kan men zelf bepalen wanneer hij of zij geschikt is om alcohol te drinken, te stemmen of auto te rijden. Zelf bepalen wanneer hij of zij volwassen is. Dat is namelijk onmogelijk te plakken op een cijfertje. Zonder tijd beoordelen we mensen ook niet meer op levensjaren. Of hemelen we ze op. Zonder (leef)tijd zien we die ander niet meer als talentvolle tiener of afgeschreven zestiger. Zonder tijd is elk leven even lang en belangrijk. Zonder tijd alleen maar nu.
Neem de tijd,
zodat de tijd
jou niet neemt.
Neem de tijd
om jouw tijd
zonder tijd
te besteden.
Neem de tijd
om te leven,
te leven in het heden.
Gepubliceerd bij 365 Dagen Succesvol.
