Pesthekel

Het verleden, ook wel ‘onbezorgd’ geheten,
was een spel om niet de hel te vrezen,
maar om hem zelf te wezen.

Dit schreven mijn vingers, terugkijkend op mijn tienerjaren. Ik vond ze leuk, maar achteraf toch meer dan verschrikkelijk. De machocultuur in mini-variant. Onzeker zijn en niet doorhebben dat de rest het ten diepste ook is. De ander klein houden, zodat je zelf groot blijft. Pesten (iemand bewust keer op keer aanpakken, mag geen plagen meer heten), meedeinen met de golven der onopvallendheid en dingen doen waar de schijt minstens zeven kleuren bezit. Alles om waardering van leeftijdsgenootjes te krijgen en vast te houden.

Ik was er beroerd in. Liep zelf namelijk in bergschoenen en kwam bij de minste of geringste klap al in een onbedaarlijke huilbui terecht. Ook vond puberende Derks het nodig om door de klas te paraderen met zijn achten en negens. Een doelwit, zo perfect, dat iedere idioot mij gebruikte om zelf weer een treetje hoger te kunnen staan. Ik zocht mijn heil bij meisjes, wat een versterkend effect had bij eerder genoemde mini-macho’s. De pesterijen vermenigvuldigden zich.

Ik veranderde, verhardde. Moest nog meer doen om er bij te horen. Steeds vaker trok ik mijn mond open ten koste van anderen. Veranderde mijn kledingstijl, zodat ik daar niet op te pakken was. Zocht slachtoffers, nog alternatiever dan ik. ‘Anders’ was in tienertaal namelijk het codewoord voor ‘pestbaar’. En Arjan was anders. Arjan deed niet mee aan andere mensen kleineren. Arjan had geen tv. Arjan droeg afwijkende kleding. Arjan was christelijk. En Arjan had een intelligent niveau van praten, wat door de rest van de klas afgunstig werd bespot.

Ik gebruikte Arjan. Gebruikte hem om mijzelf weer neer te zetten. Maakte grapjes over zijn kledingstijl. Over zijn tv-loosheid. Roddelde over zijn poedelhond. Ook waar dat dier bij was. Imiteerde zijn huppelende stem. En lachte om zijn geloof. Arjan liet mij (en anderen) begaan. Hij gaf wel een weerwoord, maar pestte niet terug. Hield zich klein. Wat de zondebokzoekers dankbaar aangrepen om zichzelf groot te houden. Vrees de hel niet, maar wees hem zelf. Na twee jaar ging Arjan van school af.

Niets meer van Arjan gehoord. Ja, eenmalig, dat het goed met hem ging op zijn nieuwe school. Ik weet nog dat ik daarvan baalde. Onze wegen waren gescheiden en mijn denken ontwikkelde zich. Hoe ouder ik werd, hoe meer Arjan rondhuppelde in mijn hoofd. Ik had spijt. Natuurlijk werd ik ook gepest, heb ik een lichtelijk trauma voor bergschoenen en speelt bewijsdrang mij parten. Echter heeft Arjan dat nooit veroorzaakt. En hij ging zelfs van school.

Tijdens studeren vervalt die hele pestpikorde: er is altijd ergens een plek voor jouw persoonlijkheid. Zelfs bergschoenen zijn weer hip, al heb ik die al zeven jaar niet meer aan durven doen. In mijn eerste studiejaar moest ik afleren om anderen te kleineren. Juist de ander alles gunnen en liefhebben zorgt nu voor waardering. Hoge cijfers betekent nog niet dat iemand wijs is. En ‘anders’ maakt iemand niet onvolmaakt, integendeel. Dat besef gaart alleen wat later in de hersenpan.

Begrijp me goed: heb een bloedhekel aan pesten (en een pesthekel aan bloed), maar je haalt het niet uit een kind. Natuurlijk moeten we ze bewust maken. Het zoveel mogelijk proberen te voorkomen, maar zolang kinderen onzeker zijn – en dat is immer een onderdeel van opgroeien – gebruiken ze de ander om die onzekerheid te verdoezelen. Gelukkig veranderen we. Worden we volwassen. Reflecteren we op onze daden. Niet dat die daden te veranderen zijn, maar wel recht te zetten.

Zo bleek Arjan op dezelfde hogeschool te studeren. Heb hem direct een bericht gestuurd. Hem na vijf jaar weer ontmoet. En mijn excuses aangeboden. Nee, geef mij geen schouderklopje, maar buig voor Arjan. Hij vergaf het mij met een glimlach. Vond zijn vroegere ik een suffe zemel. Nu vierden we samen oud en nieuw. Ken weinig prachtgozers zoals hij. Hij die de hel niet vreesde en zelf niet was. Arjan.

Geen tweede kans op een eerste indruk. Klopt. Maar een tweede indruk biedt wel nieuwe kansen.

Lees nu: Ben je bang voor je vader en moeder?

Dit bericht bekijken op Instagram

Een bericht gedeeld door Bas Derks (ditisderks.nl) (@scharminkel) op 8 Sep 2019 om 12:53 (PDT)